Украина Олий Радаси мамлакатда Киберқўшинларни яратишни кўзда тутувчи қонун лойиҳасини биринчи ўқишда қабул қилди. Президент девонида эса ҳужжатни расман тасдиқлаш амалиёти аллақачон бошланган.
Украина Қуролли Кучлари манбаларига кўра, янги Киберқўшинлар жорий йил охиридаёқ ёки 2026 йил бошида фаолият бошлаши мумкин.
Киберқўшинлар ғояси илк бор 2021 йил августида президент Зеленский томонидан илгари сурилган. У мамлакатни киберхавфлардан ҳимоя қилиш бўйича Миллий хавфсизлик кенгаши қарорини тасдиқлаган эди.
Янги тузилма Украина Қуролли Кучлари Бош қўмондонига тўғридан-тўғри бўйсунувчи алоҳида орган сифатида фаолият юритади.
Қонун лойиҳасига кўра, Киберқўшинларнинг асосий вазифаси рақибнинг имкониятларини кибермакон ва электромагнит муҳитда заифлаштириш, Украинага рақамли устунлик бериш ва «киберҳимоя» салоҳиятини оширишдан иборат.
Депутат Александр Федиенко изоҳича, янги тузилма мавжуд киберхавфсизлик органларидан фарқли равишда фаол киберхужум операцияларини ҳам амалга оширади.
«Яхши киберҳимоячи ҳеч қачон яхши киберхужумчи бўла олмайди. Шунинг учун ҳимоя ва ҳужум функциялари алоҳида бўлиши керак. Дунёда ҳам шундай», – дейди у.
Сўнгги йилларда Украинада «IT-армия» номи билан танилган ихтиёрий хакерлар гуруҳлари фаолият юритиб келмоқда. Улар Россиянинг давлат сайтлари ва компанияларига қарши ҳужумлар уюштириб келади.
«Бироқ киберамалиётчилар кўпинча мувофиқлаштирилмаган ва тизимсиз иш олиб боргани учун янги Киберқўшинлар ана шу «анархия»ни тугатишга қаратилган. 2022 йил бошида ҳамма ўзича киберхужумга чиқарди, бир-бирининг операцияларига халақит берди. Энди эса ягона бошқарув ва масъулият бўлади», – дейди собиқ Украина Миллий хавфсизлик хизмати мутахассиси Константин Корсун.
Қонунга кўра, Киберқўшинлар «киберзаҳира»ни ташкил қилади – унга фақат ҳарбийлар эмас, балки малакали фуқаролар ва ҳатто хорижий мутахассислар ҳам вақтинча жалб этилиши мумкин.
Экспертлар таъкидлашича, янги қонун Украина хакерларининг хорижий серверларга қарши амалиётларини қонуний мақомга чиқаришни кўзда тутади. Бундай ҳаракатлар халқаро майдонда жиноий жавобгарликка сабаб бўлиши мумкинлиги учун, уларга расмий ҳарбий иштирокчи мақоми берилади.
Маълумот учун, АҚШ ўз киберқўшинларини 2010 йилда тузган бўлса, Украина бу йўналишда шундан кейинги давлатлардан бирига айланмоқда.
