Ғазо секторидда ҲАМАС ва Исроил ўртасида оташкесимга эришилиб, яҳудий давлати ўз армиясини Сариқ чизиққача олиб чиқиб кетганидан кейин, фаластинлик гуруҳ ҳудуд назоратини секин-аста қўлга олмоқда. Бу ҳақда Reuters бир қанча фаластинликларга таяниб, хабар берди.
Гуруҳ айрим фуқароларни яҳудий давлати билан ҳамкорлик, ўғрилик ва бошқа жиноятларда айблаб қатл қилгани ҳам айтилмоқда. Айни пайтда, халқаро ҳамжамият ҲАМАСдан қуролсизланишни ва ҳокимиятдан кетишни талаб қилмоқда, аммо унинг ўрнига ким келиши борасида ҳалигача келишув йўқ.
Нарх-наво ва товарлар устидан назорат
Ғазодаги бир неча аҳоли вакилларининг айтишича, ҲАМАС ҳудудга кираётган товарлар — ёнилғи, сигарет ва бошқа маҳсулотлар устидан назоратни кучайтирган. Айрим тадбиркорлар товарларга қўшимча тўлов ундирилаётганини айтмоқда. Нархларни ошираётган савдогарлар жаримага тортилаётгани ҳам маълум қилинди.
ҲАМАС ҳукумати матбуот хизмати раҳбари Исмоил ас-Савабта бу маълумотларни рад этиб, ҳеч қандай янги солиқ жорий этилмаганини билдирмоқда.
“Тартибни сақлашга уриняпмиз”
ҲАМАС вакиллари вазият оғир бўлгани учун нархларни тартибга солиш ва зарур маъмурий ишларни бажаришга мажбур эканини таъкидлади. Уларнинг айтишича, янги технократик бошқарув тузилгунга қадар ўтиш даври “силлиқ ўтиши” керак.
Ғазолик тадбиркорлар эса нархлар кунига бир неча бор ўзгараётганини, товарлар етишмаётганини айтиб шикоят қилмоқда.
АҚШ режаси
АҚШ президенти Дональд Трамп таклиф қилган Ғазо борасидаги режа 10 октябрда оташкеимга эришиш ва гаровдагиларни озод қилишга ёрдам берганди. Режада вақтинчалик бошқарув, кўп миллатли хавфсизлик кучлари, ҲАМАСнинг қуролсизланиши ва қайта қурилиш режалари бор.
Аммо Reuters’нинг ёзишича, томонлар ўртасидаги сулҳ мўртлашиб қолган, Исроил қўшинлари эса ҳануз ҳудуднинг ярмидан кўпроғини эгаллаб турибди. Таҳлилчиларга кўра, ҲАМАС бўшлиқ пайдо бўлгунча ўз мавқеини мустаҳкамлашга уринмоқда.
“Халқаро ҳамжамият қанча кутса, Ҳамас шунча мустаҳкамланади”, деди Washington Institute мутахассиси Ғайс ал-Омари.
“ҲАМАС Ғазони бошқармайди”
АҚШ Давлат департаменти ҲАМАСнинг товарлардан тўлов ундириш ҳақидаги хабарларига жавобан қуйидагича муносабат билдирди:
“Шу сабабдан ҲАМАС Ғазони бошқара олмайди ва бошқармайди”.
БМТ АҚШнинг режасини тасдиқлаганидан сўнг янги Ғазо ҳукумати тузилиши айтилмоқда. Фаластин маъмурияти (FATH) бу ҳукуматда ўзига ўрин талаб қилмоқда, аммо Исроил бунга қарши.
Ходимлар, маошлар ва янги тайинловлар
Урушдан олдин Ғазода 50 мингга яқин ходим, жумладан полиция ишлар эди. ҲАМАСнинг таъкидлашича, улардан минглаб кишилар ўлдирилган, қолганлари эса янги маъмурият остида ишлашни давом эттиришга тайёр эди.
ҲАМАС маошларни беришда давом этган, лекин бир хил — ойига 1500 шекел (470 доллар) атрофида қилиб белгиланган. Таъкидланишича, фаластинлик гуруҳ урушда ҳалок бўлган тўрт губернатор ва 11 нафар сиёсий бюро аъзосининг ўрнига янгиларини тайинлаган.
