Жорий йилнинг август ойидан бери Россия Украина ҳудудига камида 23 та 9М729 туридаги ракета учирган. Ушбу ракеталар бир пайтлар АҚШнинг Ўрта ва қисқа масофадаги ракеталарни йўқ қилиш тўғрисидаги шартномадан чиқишига сабаб бўлган. Бу ҳақда Украина ҳукуматидаги икки юқори мартабали манбага таяниб, “Reuters” хабар берди.
Нашрнинг ёзишича, мазкур ракеталар оддий ёки ядровий жанговар каллаклар билан жиҳозланиши мумкин. “Reuters”нинг бир манбасига кўра, бу ракеталарнинг илк қўлланиш ҳолатлари 2022 йилда қайд этилган, бироқ сўнгги ойлар ичида уларнинг ишлатилиши мунтазам тус олган.
АҚШнинг Стратегик ва халқаро тадқиқотлар маркази (CSIS) маълумотларига кўра, ракетанинг ҳақиқий учиш масофаси 2 500 километрга етиши мумкин.
“Россиянинг Ўрта ва қисқа масофадаги ракеталарни йўқ қилиш тўғрисидаги шартнома билан тақиқланган 9М729 ракетасини қўллаши Владимир Путиннинг АҚШ дипломатик саъй-ҳаракатларига ва шахсан Президент Трампга беписандлигини кўрсатади”, дейди Украина Ташқи ишлар вазири Андрей Сибига.
Украина ҳарбийларидан бирининг маълум қилишича, жорий йилнинг 5 октябрь куни Россия томонидан учирилган ракеталардан бири 1200 километрдан ортиқ масофани босиб ўтиб, Украина ҳудудидаги нишонга етиб борган.
Мутахассисларнинг таъкидлашича, 9М729 ракетасининг ишлатилиши Россияга узоқ масофадан ҳужумлар уюштириш имконини бериб, Европа хавфсизлиги учун янги таҳдидларни юзага келтиради. Буюк Британиянинг собиқ ҳарбий атташеси (Москва ва Киевдаги) Жон Форманнинг сўзларига кўра, агар Россия ядровий каллак ўрнатилиши мумкин бўлган ракеталарни ишлатаётгани тасдиқланса, бу фақат Украина учун эмас, балки бутун Европа учун ҳам жиддий муаммо бўлади.
Мутахассисларнинг баҳолашича, ушбу турдаги ракеталар Россия кучларига ўз ҳудуди ичкарисидан, хавфсиз масофадан туриб зарба бериш имконини яратади, бу эса кўпчилик мудофаа тизимларининг фаолият радиусидан ташқарида қолади.
Бундай қурол Россияга зарба йўналишларини кенгайтириш, ҳаво мудофаасини чалғитиш ва зарба бериш воситалари сонини кўпайтириш имконини беради”, дейди Мидлбери коллежининг глобал хавфсизлик бўйича таҳлилчиси Жеффри Льюис.
Украина томони далилий фотосуратларни тақдим этган. Жорий йилнинг 5 октябрь куни Лапаевка қишлоғидаги зарба жойидан олинган суратларда тўртта одам ҳалок бўлган жойда 9M729 белгиси туширилган ракета парчалари кўринади. Льюис бошчилигидаги таҳлилчилар гуруҳи топилган деталлар ҳақиқатдан ҳам ушбу моделга тегишли эканини тасдиқлаган. Ҳарбий таҳлилчиларнинг фикрича, 9М729 ракеталарининг қўлланилиши икки мақсадни кўзлаши мумкин – тизимни ҳақиқий жанговар шароитда синовдан ўтказиш ва Ғарбга Москванинг халқаро чекловларга тушувчи қуроллардан фойдаланишга тайёрлигини намойиш этиш.
