Россия яқин ўн йил ичида ўзининг ой бўйича дастурини ва Россия-Хитой қўшма илмий станциясини энергия билан таъминлаш мақсадида Ой юзасида атом электр станциясини (АЭС) барпо этишни режалаштирмоқда. Бу ҳақда Reuters хабар берди.
Космик етакчилик учун кураш
1961 йилда совет космонавти Юрий Гагарин фазога чиққан илк инсон бўлганидан буён Россия ўзини космик тадқиқотлар соҳасида дунё етакчиси деб билади. Бироқ сўнгги йилларда Москва бу борада АҚШдан ва тобора кучайиб бораётган Хитойдан ортда қолмоқда.
Россиянинг космик амбициялари 2023 йил август ойида жиддий зарбага учради: ўшанда “Луна-25” учувчисиз миссияси Ой юзасига қўнишга уринаётган вақтида ҳалокатга учраган эди. Шу билан бирга, америкалик миллиардер Илон Маскнинг космик кемаларни учириш соҳасидаги инқилобий ютуқлари Россиянинг ушбу йўналишдаги монополиясига чек қўйди.
АЭС лойиҳаси Россиянинг “Роскосмос” давлат космик корпорацияси расмий баёнотида 2036 йилга қадар Ойдаги АЭС қурилишини якунлаш режалаштирилганини маълум қилди. Лойиҳани амалга ошириш учун “Лавочкин номидаги илмий-ишлаб чиқариш бирлашмаси” билан тегишли шартнома имзоланган. Мазкур станция қуйидаги обьектларни энергия билан таъминлашни кўзда тутади:
- Ой бўйлаб ҳаракатланувчи роверлар (ойда юрар қурилмалар);
- илмий обсерватория;
- ва халқаро Россия-Хитой ой илмий станциясининг инфратузилмаси.
“Ушбу лойиҳа доимий фаолият юритувчи илмий ой станциясини яратиш ҳамда бир марталик миссиялардан узоқ муддатли дастурларга ўтиш йўлидаги муҳим қадамдир”, дейилади “Роскосмос” хабарида.
Ядро технологиялари ва келажак режалари Гарчи баёнотда станциянинг “ядровий” экани тўғридан-тўғри таъкидланмаган бўлса-да, лойиҳа иштирокчилари орасида Россиянинг “Росатом” давлат корпорацияси ва мамлакатнинг етакчи ядровий тадқиқот маркази — Курчатов институти борлиги буни тасдиқламоқда. “Роскосмос” раҳбари Дмитрий Баканов июнь ойида корпорациянинг асосий мақсадларидан бири Ойда АЭС ўрнатиш ва Ернинг “эгизаги” ҳисобланган Венера сайёрасини тадқиқ қилиш эканини айтиб ўтган эди.
Маълумот учун, Ер юзидан 384 400 километр масофада жойлашган Ой сайёрамизнинг ўз ўқи атрофида тебранишини мувозанатда ушлаб туради ва иқлим барқарорлигини таъминлайди. Шунингдек, бу табиий йўлдош дунё океанларидаги тўлқинларнинг ҳаракатини назорат қилади.
