2025 йил сентябрь ойида Ўзбекистон дунёда олтин сотган ягона мамлакат бўлди. Қолган давлатлар қимматбаҳо металларни сотиб олиб, захирасини кенгайтирган.
Жаҳон олтин кенгаши таҳлилига кўра, сентябрда дунё марказий банклари жами 39 тонна қимматбаҳо металл сотиб олган. Йил бошидан буён умумий олтин хариди 200 тоннани ташкил этган. Бу кўрсаткич 2024 йил мос давридагидан (215 тонна) пасайган.
Бразилия Марказий банки ой давомида энг катта харидор бўлди — 15 тонна олтин сотиб олган. Шу билан бирга, Қозоғистон (8 тонна), Гватемала (6 тонна) ва Россия (3 тонна) нисбатан кўп ҳажмда қимматбаҳо металл харидини амалга оширган. Бошқа давлатлардаги харидлар эса нисбатан кам миқдорда бўлган.
Туркия, Хитой, Чехия ва Гана ўз захираларини 1 тоннадан 2 тоннагача оширган.
Ўзбекистон сентябрь ойида олтин захирасини камайтирган ягона давлат сифатида қайд этилди. Мамлакат ой давомида 4 тонна олтин сотган.
Олтин экспорти ва захира рекордлари
Статистика қўмитаси таҳлилида ёзилишича, Ўзбекистон сентябрда 1,5 млрд долларлик олтин экспорт қилган. Республика 2025 йил январь-сентябрь ойларида қарийб 9,9 млрд долларлик олтин сотган. Бу 2024 йил мос давридагидан 70,9 фоизга кўп. Мазкур кўрсаткич ўтган даврларда йиллик қийматда ҳам кузатилмаган тарихий максимум ҳисобланади.
Жорий йил 2025 йил 1 октябрь ҳолатига кўра, Ўзбекистон олтин-валюта захиралари қиймати 55 млрд долларга етган. Бу ҳам тарихий рақам бўлиб, аввалги йилларда бундай юқори кўрсаткич қайд этилмаган. Захираларнинг 44,2 млрд доллари олтин ҳиссасига тўғри келади (августда 40 млрд доллар эди). Қолгани хорижий валюта ва қимматли қоғозлардаги активлардир.
Олтин захирасининг қиймати бу қадар юқори даражада ортиши қимматбаҳо металл нархи кескин кўтарилиб бориши билан изоҳланади. Ўзбекистон олтин захиралари қиймати ортса-да, ҳажми қисқармоқда. Масалан, жорий йил 1 октябрда захирадаги олтин қолдиғи 11,6 млн унцияни (409,1 минг тонна) ташкил этган. Август ойида бу кўрсаткич 11,8 млн (416,2 минг тонна) унция, сентябрь бошида 12,3 млн унция (433,8 млн тонна) бўлган.
