Ўсмирлик давридаги тажовузкор хулқ биологик қариш жараёнини тезлаштириши мумкин. Бу ҳақдаги тадқиқот “Journal of Health Psychology” журналида чоп этилди.
Қаришнинг асосий сабабини аниқлашга йўналтирилган тадқиқот Виржиния университети олимлари томонидан ўтказилган. Уларнинг 17 йил давом этган тадқиқоти 123 нафар иштирокчини қамраб олган.
Психологлар 1998 йилдан бошлаб ўсмирларнинг дўстлари ва ота-оналари билан муносабатларини мунтазам кузатиб борган. Шу билан бирга, соғлиқ билан боғлиқ биомаркерлар – холестерин даражаси, қон босими, глюкоза, яллиғланиш кўрсаткичлари ва қон таркиби ҳам қайд этилган.
“Бу – қанча яшашингиз ва соғлиғингиз қандай бўлишини олдиндан айтиб бера оладиган жуда кучли кўрсаткич”, деган тадқиқотчи олимлардан бири.
Маълум бўлишича, 13 ёшида дўстларига нисбатан агрессив ёки душманона муносабатда бўлган, шунингдек, отаси билан мураккаб, низоли муносабатларга эга бўлган ўсмирларда 30 ёшга келиб биологик қаришнинг тезлашган белгилари намоён бўлган. Олимларга кўра, айнан ўсмирлик сўнгида юз берувчи оталар билан доимий зиддиятларга бориш ва 20 ёшлар атрофида юз берадиган дўстларга нисбатан агрессия бунга энг кучли таъсир кўрсатган.
Тадқиқот муаллифлари бу таъсир эркакларда ҳам, аёлларда ҳам бир хил даражада кузатилганини айтади.
“Бу тадқиқотнинг ноёблиги шундаки, бу фақат юрак-қон томир касалликлари хавфи ҳақида эмас. Сизнинг бошқаларга бўлган муносабатингиз – дўстларингиз томонидан қандай баҳоланиши, организмнинг ўзидан олдин эскираётганини кўрсатадиган жуда кўп кўрсаткичларни башорат қилади”, деган олимлар.
